Bàn cờ
Cờ úp sử dụng bàn cờ tướng, là một hình chữ nhật do 9 đường dọc và 10 đường ngang cắt nhau vuông góc tại 90 điểm hợp thành.
Sông: Một khoảng trống gọi là sông (hay hà) chia bàn cờ thành hai phần đối xứng bằng nhau.
Cung Tướng: Mỗi bên có một cung Tướng hình vuông do 4 ô hợp thành tại các đường dọc 4, 5, 6 kể từ đường ngang cuối của mỗi bên, trong 4 ô này có vẽ hai đường chéo hình chữ X.
Cách đi quân
Mỗi ván cờ lúc bắt đầu phải có đủ 32 quân, chia đều cho mỗi bên gồm 16 quân Đỏ và 16 quân Đen, gồm 7 loại quân. Ban đầu các quân cờ sẽ được úp xuống và được đảo ngẫu nhiên khi bắt đầu, ngoại trừ quân tướng. Bảy loại quân có ký hiệu và cách đi như sau:
Tướng duy nhất được lộ mặt. Mỗi nước đi một ô, đi ngang hoặc dọc và chỉ được di chuyển trong phạm vi cung. Hai tướng cũng không được nhìn thấy mặt nhau như trong cờ tướng.
Sĩ đi chéo từng ô một. Sĩ được phép sang sông chiến đấu, nên người ta mới gọi là “Sĩ chiến”
Tượng đi chéo 2 ô (ngang 2 hoặc dọc 2). Tượng được phép qua sông sang phần đất của đối phương, gọi là “Tượng Chiến”. Nước đi của tượng sẽ không hợp lệ khi có một quân cờ nằm chặn giữa đường đi.
Tùy vào vị trí lúc được ngửa mặt, dân chơi cờ úp chia ra 2 loại: Tượng dùng để chiếu tướng và Tượng dùng để khóa ( cấm ) tướng.
Xe đi ngang hay dọc không giới hạn trên bàn cờ, miễn không bị quân khác cản đường đi. Trong cờ Úp, xe được xem là quân cờ mạnh nhất.
Pháo đi giống như xe, có thể di chuyển ngang hoặc dọc tới những điểm không bị chặn. Điểm khác biệt cần chú ý với Pháo là khi ăn quân cờ của đối phương phải vượt qua một quân cờ khác. Pháo mạnh nhất là sử dụng ở giai đoạn trung cuộc.
Mã đi thẳng một ô và đi tiếp chéo một ô. Nếu có bị cản trên đường đi thẳng thì mã không thể thực hiện được nước đi đó.
Tốt đi một ô mỗi nước, Tốt không được đi lùi. Khi chưa qua được sông, tốt chỉ có thể di chuyển thẳng 1 nước. Khi qua sông rồi, tốt có thể di chuyển ngang hoặc dọc 1 nước. Tốt thường dùng để ăn quân úp , cứu quân bị “cấm” hoặc khống chế.
Kết thúc trận đấu
Thuật ngữ thường dùng
Ưu tiên mở quân hàng trên ( tức là mở 5 con tốt ), sau đó mới đến hàng dưới. Chú ý khống chế quân Úp đối phương ( khống quân, không cho mở ) rất quan trọng, không tùy tiện ăn quân nằm ở vị trí đã bị “cấm” – “quân chết”.
Nếu bị cấm nắp, có thời cơ thì hi sinh quân nhỏ ( tốt , sĩ , tượng , pháo , mã ) để cứu nắp ( đặc biệt cứu Xe ).
Hai quân Xe “úp” dùng để phòng thủ , đa số chỉ sử dụng ờ giai đoạn cờ tàn hoặc lúc cấp bách ( mở thêm quân chiến , ” quay nhanh ” để đánh cục hoặc đỡ cục ).
Hai quân Pháo “úp” cũng vậy, không tùy tiện sử dụng ngay nếu như chưa đến thời cơ để tấn công vì đôi pháo này có tác dụng phòng thủ chắc chắn. Khi mở pháo giả thì phải tính toán khả năng xác xuất là quân gì, đôi khi cũng là cảm nhận ( kết quân ), nếu đắc ý thì sẽ rất có lợi cho việc tấn công đối phương.
Nguồn: //zigavn.com/co-up/huong-dan-luat-choi
Với thông tin từ bài viết Hướng dẫn cách chơi cờ úp – Luật đánh cờ úp online. Dotamquocchess.vnsưu tầm vài chia sẻ mong các bạn luôn có kiến thức hữu ích.